Inleiding
Dit document is een verkorte versie van de Perspectiefnota 2018 van de gemeente Zoetermeer. Deze perspectiefnota schetst het beleidsperspectief en het financiële beeld voor 2018. In totaal vormt deze tekst de basis voor de programmabegroting 2018 en geeft handvatten voor het voorjaarsdebat. Voor onderwerpen die al in 2017 gefinancierd moeten worden, wordt tijdens het voorjaarsdebat een raadsbesluit aangevraagd.
Het college wil samen met de raad werken aan de ambities voor de stad. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de schaalsprong. Om dreigende krimp en veroudering van Zoetermeer te voorkomen, kan en moet de stad verder groeien. In de vastgestelde woningbouwagenda Zoetermeer staat dat er de komende 10 tot 15 jaar 10.000 woningen moeten bijkomen. Ook heeft de gemeente een zoekopgave van 16.000 woningen.
Het doel is dat Zoetermeer een complete en aantrekkelijke stad blijft waar gezinnen, ouderen en jongeren veilig en met plezier wonen, met goede voorzieningen die aansluiten bij de wensen van inwoners. De stad moet goed bereikbaar zijn met ontwikkelkansen voor het bedrijfsleven, goed onderwijs en recreatie en met duurzame bebouwing.
Afgelopen collegeperiode heeft de gemeente met het coalitieakkoord 2014-2018 ingespeeld op de economische crisis. Daardoor is Zoetermeer financieel gezond gebleven en beweegt de stad mee met het economisch herstel. Toch zijn er in deze periode veel maatregelen opgepakt.
Enkele voorbeelden:
Zoetermeer onze stad
Het college wil in Zoetermeer samen met Zoetermeerders aan de slag. Door direct contact te maken met inwoners, bedrijven en organisaties, hoort en weet het stadsbestuur wat er in Zoetermeer leeft. Samenspraak betekent dat bij de afweging rondom een besluit alle relevante informatie, belangen, meningen en visies zijn meegenomen. Door deze aanpak hebben besluiten van de raad en het college meer kans op een breder draagvlak.
De afgelopen jaren zijn er diverse aansprekende samenspraaktrajecten ontwikkeld, waaronder:
Zoetermeer onderneemt, werkt en leert
Zoetermeer is een stad met innovatieve bedrijven met veel arbeidsplaatsen. Op het gebied van onderwijs kunnen studenten in Zoetermeer terecht voor alle niveaus, van basisonderwijs tot aan hbo. We investeren in kwalitatief goed onderwijs en in verduurzaming van de schoolgebouwen. Door de verankering van de ICT-opleiding van de Haagse Hogeschool in de Dutch Innovation Factory verbinden we onderwijs, onderzoek en werk in één gebouw.
De afgelopen drie jaar is er een groei van arbeidsplaatsen in Zoetermeer. We streven ernaar om deze stijgende lijn vast te houden. De verdere ontwikkeling van het Dutch Innovation Park - met de Dutch Innovation Factory en het Dutch Tech Camp - zal hier een goede werking op hebben. Daarnaast blijft Zoetermeer door ontwikkelen om zowel grote als de kleine ondernemers aan te trekken. De samenwerking met de regio blijft essentieel. De schaalsprong maakt Zoetermeer alleen maar aantrekkelijker voor ondernemers. Een goed ondernemersklimaat, in nauwe samenwerking met de ondernemersverenigingen en overige partners van het Ondernemershuis, werkt door.
Afgelopen jaar is het ambitieuze Actieplan Economie opgesteld. Het plan wordt geïmplementeerd en we zullen daar ook in 2018 mee doorgaan. Dit zijn de belangrijkste punten van dit plan:
Zoetermeer leeft
De druk op de woningmarkt neemt op dit moment snel toe. In Zuid-Holland is tot 2040 behoefte aan 250.000 nieuwe woningen. Zoetermeer neemt een deel van deze woningbouwopgave voor zijn rekening, waardoor de stad verder zal groeien met 18.000 tot 30.000 inwoners. Daarvoor is de Woningbouwagenda Zoetermeer vastgesteld: de realisatie van minimaal 10.000 woningen in de komende 10 tot 15 jaar. In deze agenda is rekening gehouden met woningen voor diverse huishoudens, zoals ouderen, gezinnen en starters.
Om dit aantal woningen te realiseren, transformeren we kantoorpanden naar (starters)woningen. Hier zijn we al aan begonnen en in 2018 zetten we dit voort. Ook werken we aan de ontwikkeling van next generation woonwijken: oudere wijken die we omvormen tot duurzame, gezonde, levensloopbestendige en betaalbare woon- en leefgebieden. Voor deze en bestaande woningen is het duurzame ‘nul-op-de-meter’ concept het vertrekpunt.
Het onderhoud van de openbare ruimte wordt op een slimme manier verhoogd voor de komende periode. Door onder andere de aanpak van onkruid uit te breiden, het vaker vegen van fietspaden en parkeerplekken wil het college de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte verhogen. Verder blijft er geld beschikbaar voor het zichtbaar vernieuwen van veelgebruikte plekken in de stad.
Een veilige stad
De inwoners van Zoetermeer moeten zich veilig voelen in hun stad. Daar werken we hard aan, samen met de politie, de handhavers, het jongerenwerk en de inwoners. De resultaten zijn goed: in 2016 zijn de criminaliteitscijfers verder gedaald. Het college blijft zich inzetten om deze daling vast te houden. Een belangrijk aandachtspunt is de aanpak van criminele jongeren en jongvolwassenen. In samenwerking met partners binnen het zorg- en veiligheidsdomein pakt Zoetermeer dit integraal op. In 2017 is de werkwijze van de Stadsmarshall uitgebreid van één naar twee wijken. Volgend jaar kijken we hoe we deze werkwijze in alle wijken kunnen opzetten.
Klaar voor de toekomst
De binnenstad van Zoetermeer is volop in ontwikkeling. De beoogde schaalsprong speelt hierin een stimulerende rol.
Enkele van deze ontwikkelingen zijn:
Zoetermeer sociaal en zorgen voor elkaar
In 2018 is de transformatie in het Sociaal Domein een feit. Innoveren blijft -niet alleen in dit domein- een sleutelwoord. Als lokale overheid hebben we de taak om innovatieve ideeën in de zorg na te jagen, te stimuleren en te onderzoeken.
Het college geeft zo goed mogelijk invulling aan de Jeugdwet en de daaraan verbonden jeugdhulpplicht. Daarbij valt op dat het aantal kinderen en gezinnen dat hulp ontvangt in Zoetermeer duidelijk hoger is dan werd verwacht. Dat leidt tot in 2017 tot een financiële overschrijding, ook vanwege een lagere Integratie Uitkering van het Rijk. Op korte termijn neemt het college maatregelen om de kosten te beheersen, zonder de zorgplicht te verzaken.
Op het gebied van zorg willen we betere resultaten behalen en efficiënter werken. Dit doen we door de keten van formele en informele zorg te verbeteren en te werken aan een betere aansluiting van eerste- en tweedelijnszorg op vragen op wijk- en buurtniveau. Een voorbeeld hiervan is de pilot Seghwaert Samen. Diverse zorgpartners leveren gezamenlijk toegankelijke zorg in de wijk.
Zoetermeer neemt deel aan de City Deal Zorg voor Veiligheid in de Stad. Samen met Almere, Breda, Leeuwarden, Tilburg, Maastricht en Nijmegen willen we het sociale, zorg- en veiligheidsdomein vernieuwen. De focus ligt op kwetsbare personen zoals risicojeugd, licht verstandelijk beperkten, ex-gedetineerden en personen met verward gedrag. Deze meervoudige problematiek vraagt om een brede integrale levensloopbenadering en maatwerk, zodat we ervoor kunne zorgen dat deze cliënten tijdig de zorg krijgen die ze nodig hebben.
Daarnaast hebben we specifieke aandacht voor inwoners met een verblijfsvergunning. Samen met partners en werkgevers werken we eraan dat deze inwoners snel de Nederlandse taal leren, terwijl ze al aan het werk zijn.
Ontwikkelingen dienstverlening
De gemeente Zoetermeer breidt in de toekomst de digitale dienstverlening fors uit, omdat de Rijksoverheid in 2020 van gemeenten verlangt dat alle producten en diensten digitaal worden aangeboden.
Voor de dienstverlening van de wijkposten heeft al een verschuiving naar digitale en e‑dienstverlening plaatsgevonden. Toch groeit de behoefte aan persoonlijke dienstverlening, vooral in het sociaal domein. Daarom ontwikkelen we de huiskamer van de wijk. Een laagdrempelige plek waar de inwoners van de wijk zich thuis voelen en makkelijk in contact kunnen komen met zorgpartners en gemeente.
Zoetermeer bruist
Zoetermeer is een groeiende, goed bereikbare stad met alles binnen handbereik. Met oog op de schaalsprong willen we dit aanbod versterken en uitbreiden, omdat een goed aanbod aan vrije tijd en winkels aantrekkelijk is voor nieuwe bewoners en bedrijven. Daarom investeert Zoetermeer de komende jaren in sport, cultuur en evenementen. Dat gebeurt in volle breedte: al deze voorzieningen zijn met de ZoetermeerPas bereikbaar voor alle inwoners. Dit zijn enkele projecten: